STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
– Serdeczna Troska sp. z o.o. w Krakowie –
Rozdział 1
Postanowienia ogólne
§ 1
1. Serdeczna Troska sp. z o.o. w Krakowie, ul. Rzepakowa 5a (zwana dalej: Podmiotem leczniczym) jest podmiotem leczniczym, który wykonując działalność leczniczą realizuje politykę przeciwdziałania zagrożeniom przestępczości na tle seksualnym i ochrony małoletnich.
2. Niniejsze standardy ochrony małoletnich (zwane dalej: Standardami), nadane w trybie art. 22b pkt 2) ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczości na tle seksualnym i ochrony małoletnich (t.j. Dz.U.2024.560 t.j. z dnia 2024.04.12, dalej Ustawa) określają w szczególności:
1) zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem Podmiotu leczniczego, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich (Rozdział 2);
2) zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego (Rozdział 3);
3) procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury "Niebieskie Karty" (Rozdział 4);
4) zasady przeglądu i aktualizacji standardów (Rozdział 4);
5) zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu Spółki do stosowania Standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności (Rozdział 5);
6) zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim Standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania (Rozdział 6);
7) osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia (Rozdział 3);
8) sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego (Rozdział 3).
9) wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone (Rozdział 6);
10) zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet (Rozdział 7);
11) procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie (Rozdział 7);
12) zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia (Rozdział 8)
13) zasady ochrony wizerunku małoletniego (Rozdział 9).
§ 2
Standardy zostały opracowane na podstawie:
1) Konwencja o prawach dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.);
2) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.);
3) Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U.2024.799 t.j. z dnia 2024.05.28);
4) Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020r. poz. 1359);
5) Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 31 z późn. zm.);
6) Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249);
7) Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 z późn. zm.);
8) Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.);
9) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1 z późn. zm.);
§3
Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:
1) krzywdzeniu małoletniego – należy przez to rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego (w tym czynu nieobyczajnego) na szkodę małoletniego przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu lub przez zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego zaniedbywanie;
2) małoletnim – należy przez to rozumieć osobę, która nie ukończyła 18 roku życia;
3) kierownictwie – należy przez to rozumieć kierownika Podmiotu leczniczego, jego zastępców, pełnomocników oraz wszelkie osoby mające uprawnienia decyzyjne w Podmiocie leczniczym, niezależnie od nazwy ich funkcji;
4) personelu – należy przez to rozumieć wszystkie osoby zatrudnione, współpracujące lub świadczące usługi w Podmiocie leczniczym, na jego rzecz lub w jego imieniu, które udzielają świadczeń zdrowotnych małoletnim lub biorą udział w udzielaniu świadczeń zdrowotnych małoletnim lub biorą udział w organizacji udzielania świadczeń małoletnim lub mogą mieć kontakt z małoletnim dzięki wykonywaniu swoich obowiązków służbowych, niezależnie od wykonywanego zawodu, pełnionej funkcji i podstawy prawnej udzielania świadczeń zdrowotnych lub wykonywania obowiązków służbowych;
5) zatrudnieniu – należy przez to rozumieć nawiązanie współpracy z jakąkolwiek osobą na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania lub umowy cywilnoprawnej.
§ 4
Dla potrzeb przeciwdziałania krzywdzeniu małoletnich, personel i kierownictwo podejmuje działania określone Standardami również w sytuacji zaobserwowania lub powzięcia informacji o krzywdzeniu małoletniego przez dorosłe osoby trzecie lub przez innych małoletnich.
Rozdział 2
Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi a personelem Podmiotu leczniczego
§ 5
1. Przed zatrudnieniem jakiekolwiek osoby, która będzie udzielać świadczeń zdrowotnych małoletnim lub będzie uczestniczyć w ich udzielaniu należy uzyskać informację z Rejestru Sprawców Przestępstw Na Tle Seksualnym dotyczącą tego, czy dana osoba figuruje w tym rejestrze.
2. Przed zatrudnieniem osoby, która będzie udzielać świadczeń zdrowotnych małoletnim lub będzie uczestniczyć w ich udzielaniu należy zobowiązać ją do dostarczenia aktualnego zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej) Kodeksu karnego, w art. 189a (handel ludźmi) i art. 207 (znęcanie się) Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
3. W przypadku zatrudnienia cudzoziemca, stosownie do postanowień art. 21 ust. 4-8 Ustawy, należy przeprowadzić jego weryfikację pod kątem figurowania w rejestrach karalności państwa pochodzenia lub państwa, w którym osoba ta ostatnio zamieszkiwała, w zakresie przestępstw wskazanych w punkcie 2 powyżej lub odpowiadających im czynów zabronionych, sankcjonowanym prawem danego państwa. Kierownik Podmiotu leczniczego uprawniony jest ponadto do zobowiązania cudzoziemca do złożenia odpowiedniego oświadczenia o niekaralności.
4. Zatrudnić w Podmiocie leczniczym można wyłącznie te osoby, które nie figurują w Rejestrze Sprawców Przestępstw Na Tle Seksualnym i które dostarczyły aktualne zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego potwierdzające, że nie były skazane za przestępstwa, o których mowa w punkcie 2 powyżej.
§ 6
1. Podstawową zasadą czynności podejmowanych przez personel oraz kierownictwo Podmiotu leczniczego w kontaktach z małoletnimi jest działanie na rzecz ich dobra.
2. Członkowie personelu oraz kierownictwo:
1) traktują małoletnich z szacunkiem, zachowując w kontakcie z małoletnimi spokój i
cierpliwość, a także okazują zrozumienie dla ich trudności, problemów i potrzeb;
2) dbają o przestrzeganie ich praw pacjenta;
3) respektują ich prawo do opieki ze strony przedstawicieli ustawowych bądź opiekunów faktycznych;
4) w miarę możliwości tłumaczą im podejmowane działania oraz dążą do uzyskania aprobaty na udzielane świadczenia zdrowotne;
5) dają możliwość wyrażania przez małoletniego swojego zdania oraz zapewniają małoletniemu prawo do bycia wysłuchanym.
3. Każda osoba zatrudniona w Podmiocie leczniczym, która ma świadomość, iż małoletni doznał znęcania fizycznego, psychicznego lub wykorzystania seksualnego, zobowiązana jest do zachowania szczególnej ostrożności i taktu w kontaktach z tym małoletnim.
4. Jeżeli małoletni swoim postępowaniem dąży do nawiązania z członkiem personelu lub kierownictwem kontaktu fizycznego o potencjalnie niestosownym bądź nieadekwatnym charakterze, personel lub kierownictwo podejmuje odpowiednie, stanowcze działania, wyjaśniając z wyczuciem małoletniemu konieczność zachowania granic strefy osobistej.
5. Na badanie małoletniego pacjenta należy uzyskać zgodę osoby uprawnionej według odrębnych przepisów, chyba że te dopuszczają działanie bez takiej zgody.
6. Badanie małoletniego należy wykonać w obecności jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego, a gdy to nie jest możliwe, w obecności osoby z personelu Podmiotu leczniczego.
7. Badanie małoletniego może łączyć się z koniecznością rozebrania pacjenta, oglądania go, dotykania lub penetracji jam ciała wyłącznie w sytuacjach mających uzasadnienie medyczne.
8. Podczas badania okolic intymnych lub badań połączonych z potrzebą penetracji jam ciała należy zachować szczególny takt i umiar, tłumacząc w miarę możliwości najpierw potrzebę wykonania takich badań i ich planowany przebieg zarówno małoletniemu pacjentowi, jak i obecnemu przy badaniu przedstawicielowi ustawowemu albo opiekunowi faktycznemu.
9. Podczas badania małoletniego pacjenta należy zapewnić mu intymność adekwatną do jego wieku, potrzeb i oczekiwań.
10. W miarę możliwości kadrowych, badania małoletniego pacjenta, które ingeruje w jego strefę intymną, dokonuje członek personelu tej samej płci.
11. Członkowie personelu zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia małoletnich.
§ 7
1. W Podmiocie leczniczym obowiązuje katalog zachowań zabronionych względem małoletnich, na który składają się w szczególności zakazy wymienione w punktach 2-8 poniżej.
2. Zabrania się stosowania jakiejkolwiek postaci przemocy wobec małoletnich (fizycznej, psychicznej, w tym werbalnej), polegającej w szczególności na stosowaniu kontaktu fizycznego o charakterze agresywnym, krytyki lub obraźliwego bądź dyskryminującego zachowania.
3. Zabrania się dotykania małoletnich w sposób, który mógłby zostać nieprawidłowo zinterpretowany lub który wykracza poza uzasadnioną potrzebę medyczną.
4. Zabrania się prezentowania małoletnim treści o charakterze erotycznym, pornograficznym bądź przemocowym.
5. Zabrania się wyśmiewania małoletnich, poniżania ich lub etykietowania.
6. Kontakt fizyczny z małoletnim nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy lub autorytetu.
7. Personel nie może kontaktować się bezpośrednio z małoletnim z pominięciem jego przedstawiciela ustawowego.
8. Personel nie może nawiązywać kontaktów z małoletnim w innej niż przewidziana udzielaniem świadczeń zdrowotnych formie, w szczególności poprzez zapraszanie albo przyjmowanie zaproszeń od małoletnich w mediach społecznościowych, komunikatorach lub za pośrednictwem innych prywatnych form kontaktu.
Rozdział 3
Zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia
małoletniego oraz osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń i informowanie
odpowiednich instytucji
§ 8
1. W przypadku zaobserwowania lub powzięcia informacji o:
1) przemocy bądź wykorzystania małoletniego – każdy członek personelu lub kierownictwa jest zobowiązany do natychmiastowej reakcji, zmierzającej do powstrzymania zachowań niedozwolonych i zapewnienia ochrony małoletniemu, w szczególności poprzez jego odizolowanie od sprawcy;
2) zachowaniach rodzących podejrzenie przemocy bądź wykorzystania małoletniego – każdy członek personelu lub kierownictwa jest zobowiązany do zgłoszenia ich kierownikowi Podmiotu leczniczego;
3) naruszenia Standardów – każdy członek personelu lub kierownictwa jest zobowiązany do niezwłocznego zgłoszenia podejrzenia naruszeń kierownikowi Podmiotu leczniczego.
2. Zgłoszenia dokonane w formie pisemnej lub dokumentowej podlegają archiwizacji przez kierownika Podmiotu Leczniczego. Ze zgłoszeń ustnych kierownik Podmiotu leczniczego czyni notatkę podlegającą archiwizacji. Zgłoszenie nie mogą być archiwizowane wespół z innymi dokumentami tworząc niejednorodny tematycznie zbiór dokumentów. Kierownik Podmiotu leczniczego przechowuje zgłoszenia chronologicznie przez okres 10 lat od dnia ich przekazania.
3. Kierownik Podmiotu leczniczego dąży do niezwłocznego wyjaśnienia sprawy zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletniego przez członka personelu lub kierownictwa lub zgłoszenia naruszenia Standardów podejmując wszelkie niezbędne działania. Podejmowane działania kierownik Podmiotu leczniczego dokumentuje. Dokumenty obrazujące reakcję kierownika Podmiotu leczniczego podlegają archiwizacji będąc załączone do zgłoszeń, których dotyczą.
4. W przypadku, gdy zgłoszono podejrzenie krzywdzenia małoletniego przez członka personelu lub kierownictwa, osoba ta zostaje natychmiast odsunięta od wszelkich form kontaktu z małoletnimi do czasu wyjaśnienia sprawy.
5. W przypadku zaobserwowania, że przedstawiciel ustawowy małoletniego zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne lub rodzina jest niewydolna wychowawczo, stosuje przemoc wobec małoletniego bądź godzi się na jej stosowanie lub w inny sposób krzywdzący małoletniego sobie nie radzi, należy podjąć działania adekwatne do sytuacji.
6. W sytuacji opisanej w punkcie 5 powyżej, w przypadku:
1) ubóstwa – zaleca się rozmowę z przedstawicielem ustawowym małoletniego i poinformowanie go o możliwościach wsparcia, w szczególności o ośrodkach pomocy społecznej;
2) zaniedbania – zaleca się poinformowanie o możliwości wsparcia psychologicznego, w szczególności o telefonach zaufania, poradniach oraz specjalistach, którzy przyjmują na terenie danego powiatu;
3) przemocy – zaleca się wszczęcie procedury Niebieskiej Karty stosownie do przepisów odrębnych.
7. W przypadku, gdy z rozmowy z przedstawicielem ustawowym wynika, że nie jest on zainteresowany pomocą małoletniemu, ignoruje zdarzenie bądź stan psychofizyczny małoletniego lub w inny sposób nie wspiera małoletniego, który doświadczył krzywdzenia, kierownik Podmiotu leczniczego sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który kieruje do właściwego sądu rodzinnego. Kopia wniosku podlega archiwizacji, będąc załącznikiem zgłoszenia, którego dotyczy.
8. W przypadku podejrzenia, że zdrowie lub życie małoletniego są zagrożone lub gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa na małoletnim, kierownik Podmiotu leczniczego sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury. Kopia zawiadomienia podlega archiwizacji, będąc załącznikiem zgłoszenia, którego dotyczy. Zawiadomieniu podlega przedstawiciel ustawowy małoletniego, chyba że on sam jest podejrzanym sprawcą.
9. W zakładzie leczniczym Podmiotu leczniczego w przestrzeni dostępnej dla pacjentów wywiesza się informację o ogólnopolskich telefonach pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwami oraz przemocą w rodzinie:
1) ogólnopolski telefon dla osób pokrzywdzonych przestępstwem +48 222 309 900;
2) ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” 800 120 002;
3) Telefon Zaufania Dla Dzieci i Młodzieży 116 111.
Rozdział 4
Zasady aktualizacji Standardów oraz zakres kompetencji osób
odpowiedzialnych za przygotowanie członków personelu do ich stosowania
§ 9
1. Kierownik Podmiotu leczniczego nie rzadkiej niż co dwa lata dokonuje przeglądu Standardów w celu ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Wnioski z przeprowadzonej oceny należy udokumentować. Aktualizacji Standardów, jeśli jest celowa, dokonuje się niezwłocznie i ogłasza nową treść Standardów w miejscu i formach dla nich przewidzianych.
2. Członkowie personelu, kierownictwa, małoletni lub ich przedstawiciele ustawowi mogą przekazywać swoje uwagi do Standardów do kierownika Podmiotu leczniczego.
3. Każdy członek personelu i kierownictwa ma obowiązek zapoznania się ze Standardami. Potwierdzeniem zapoznania się ze Standardami przez członka personelu i kierownictwa jest złożenie przez niego oświadczenia, wzór którego stanowi załącznik nr 1 do standardów.
4. Kierownik Podmiotu leczniczego może sprawdzać znajomość Standardów wśród personelu i kierownictwa oraz organizować szkolenia z zakresu standardów.
Rozdział 5
Zasady udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz
małoletnim Standardów do zapoznania się z nimi i ich stosowania
§ 10
1. Standardy są dokumentem ogólnodostępnym, znajdują się:
1) w budynku zakładu leczniczego podmiotu leczniczego na tablicy informacyjnej;
2) na stronie internetowej Podmiotu leczniczego pod adresem:www.serdecznatroska.pl
2. Każdy małoletni lub przedstawiciel ustawowy małoletniego może otrzymać bezpłatną kopię Standardów. O wydanie kopii Standardów należy zwrócić się do personelu rejestracji.
3. W oparciu o Standardy opracowano ich wersję skróconą, zawierającą informacje istotne dla małoletnich. Skrócona wersja Standardów stanowi załącznik nr 2.
Rozdział 6
Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi
§ 11
1. Osoby małoletnie przebywają w zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego pod opieką przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego, na którym spoczywa ciężar reagowania w pierwszej kolejności na nieodpowiednie zachowania innych małoletnich oczekujących na odbiór świadczenia zdrowotnego, skierowane do swojego podopiecznego.
2. W razie braku reakcji ze strony przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego na nieodpowiednie zachowania małoletniego, stosowną interwencję podejmuje personel. W szczególności personel może odizolować małoletniego prezentującego nieodpowiednie zachowania, a nawet odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego, w przypadkach przewidzianych w przepisach odrębnych.
Rozdział 7
Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet oraz
procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci
Internet oraz utrwalonymi w innej formie
1. Podmiot leczniczy nie zapewnia świadczeniobiorcom dostępu do sieci Internet.
2. Podmiot leczniczy zapewnia dostęp do sieci Internet kierownictwu i personelowi. Dostęp do sieci Internet jest zabezpieczony hasłem oraz tak skonfigurowany, że uniemożliwia wchodzenie na strony:
1) o treści pornograficznej lub erotycznej;
2) przedstawiające obrazy przemocy lub okrucieństwa wobec innych ludzi lub zwierząt;
3) witryny hazardowe;
4) niemodyfikowane pokoje czatu.
3. Na wszystkich komputerach Podmiotu leczniczego z dostępem do sieci Internet jest zainstalowane oraz systematycznie aktualizowane oprogramowanie antywirusowe.
4. Jeśli na terenie zakładu leczniczego Podmiotu leczniczego małoletni korzysta z sieci Internet to czyni to wyłącznie pod nadzorem i za zgodą przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego na urządzeniu własnym lub udostępnionym przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. Małoletni ma obowiązek wyłączyć lub wyciszyć urządzenie elektroniczne w toku udzielania świadczeń zdrowotnych.
Rozdział 8
Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdy
§ 13
1. Po ujawnieniu krzywdzenia małoletniego, kierownik Podmiotu leczniczego ustala plan jego wsparcia wraz z jego przedstawicielem ustawowym, o ile to nie przedstawiciel ustawowy dopuszcza się krzywdzenia.
2. O ile to możliwe, po ustaleniu planu wsparcia kierownik Podmiotu leczniczego wysłuchuje zdania małoletniego i je uwzględnia.
Rozdział 9
Zasady ochrony wizerunku małoletniego
§ 14
1. Wizerunek małoletniego podlega ochronie.
2. Upublicznienie wizerunku małoletniego utrwalonego w jakiejkolwiek formie (tj. fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody przedstawiciela ustawowego tego małoletniego.
3. Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczne wydarzenie, zgoda przedstawiciela ustawowego na utrwalanie wizerunku małoletniego nie jest wymagana.
4. Wizerunek małoletniego utrwalony za pomocą kamer Podmiotu leczniczego funkcjonujących w nim na podstawie art. 23a ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej nie podlega upublicznieniu. Jego utrwalenie nie wymaga zgody przedstawiciela ustawowego małoletniego. Wykorzystanie utrwalonych w ten sposób materiałów ograniczone jest wyłącznie do pierwotnie określonych dla ich rejestracji celów.
Rozdział 10
Postanowienia końcowe
§ 15
1. Za wdrożenie, monitorowanie przestrzegania, ocenę realizacji Standardów oraz inne zadania określone w Standardach odpowiedzialny jest kierownik Podmiotu leczniczego.Kierownik Podmiotu leczniczego może ustanowić pełnomocnika ds. ochrony małoletnich, który będzie faktycznie realizował wszystkie lub część obowiązków kierownika Podmiotu leczniczego lub też może powierzyć wykonanie wszystkich lub części obowiązków kierownika Podmiotu leczniczego innej osobie.
2. Standardy stanowią wewnętrzną regulację prawną, a personel i kierownictwo Podmiotu leczniczego pozostają zobligowani do ich przestrzegania.
3. Standardy wchodzą w życie z dniem 15 sierpnia 2024 r.